پس از نزدیک به ۱۰ سال حضور در راس کشور، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، با درخواست‌های فزاینده استعفا از جانب حزبش مواجه شده است.

جرقه تازه‌ترین بحران ترودو با استعفای ناگهانی کریستیا فریلند، وزیر دارایی، زده شد. این استعفا در پی اختلاف بر سر بهترین روش برخورد با تهدید تعرفه‌های تجاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، صورت گرفت.

ترودو که زمانی چهره سیاست‌های لیبرال بود، محبوبیتش کاهش یافته و میزان رضایت از عملکردش چند بار در سال جاری به زیر ۳۰ درصد رسیده است.

اما چه مشکلی پیش آمده است؟

صعود سریع چهره‌ای جوان و درخشان

ترودو پس از آنکه زندگی کاری‌اش را از معلمی دبیرستان آغاز کرد، چند نقش آموزشی در خیریه‌ها و برای حزب لیبرال بر عهده گرفت و بعد در سال ۲۰۱۳، رهبر حزب لیبرال چپ میانه کانادا شد. او در انتخابات فدرال دو سال بعد رهبری حزب در پیروزی چشمگیر بر حزب محافظه کار وقت را بر عهده داشت و اکثریت پارلمان را به‌راحتی به دست آورد.

ترودو هنگامی که در سال ۲۰۱۵، با فقط ۴۳ سال سن، به نخست‌وزیری رسید، دومین نخست‌وزیر جوان تاریخ کانادا شد.

پسر نخست‌وزیر سابق، پی‌یر ترودو، همان سال در مقاله‌ای در مجله ووگ به‌عنوان «چهره جدید و جوان سیاست کانادا» معرفی شد، در حالی که سایر رسانه‌های خبری نخست‌وزیر جدید را «به‌شدت جذاب» توصیف کردند.

برخی از سیاست‌های مهم اولیه دولت او تصویب قوانینی برای قانونی کردن مرگ داوطلبانه کمک‌شده در سال ۲۰۱۶، قانونی کردن مصرف تفریحی ماری‌جوانا در سال ۲۰۱۸، و مذاکره بر سر توافق تجاری کانادا‌ـ‌آمریکا‌ـمکزیک در سال ۲۰۱۸ را شامل می‌شد. ترودو همچنین از بومیان کانادا به‌دلیل سابقه بدرفتاری این کشور در مدارس شبانه‌روزی عذرخواهی کرد و هزاران پناهجو را پذیرفت.

رسوایی سیاه کردن صورت

در حالی که میزان رضایت از عملکرد ترودو بالا بود و به ۶۳ درصد رسیده بود، تصویر بی‌نقص او پس از رسوایی صورت سیاه در سال ۲۰۱۹ رو به زوال گذاشت. ویدیوها و تصاویری که از ترودو از اوایل دهه ۱۹۹۰ و سال ۲۰۰۱ منتشر شد او را نشان می‌داد که صورتش را سیاه یا قهوه‌ای کرده است؛ این موضوع به اعتبار ترودو به‌عنوان سیاستمداری لیبرال و مترقی آسیب جدی زد.

عکس‌هایی که منتشر شد ترودویی را نشان می‌داد که آن زمان ۲۹ سال داشت و در یک مهمانی با موضوع «شب‌های عربی» با آرایش چهره قهوه‌ای، لباس علاءالدین پوشیده بود؛ نخست‌وزیر اعتراف کرد که در دوران دبیرستان، هنگام اجرای ترانه محلی جاماییکایی «دی‌-‌او» (Day-O) صورتش را سیاه کرده بود. او همچنین گفت که نمی‌تواند موارد مشابه بیشتر را نامحتمل بداند، زیرا رویدادهای برخی تصاویر منتشرشده را به یاد نمی‌آورد.

دولت اقلیت و کووید

ترودو حزب لیبرال را در انتخابات ۲۰۱۹ با اختلافی اندکی به پیروزی رساند، و دولت او به دولت اقلیت تبدیل شد.

کمتر از دو سال بعد، او در جریان موج چهارم همه‌گیری کووید انتخابات زودهنگام برگزار کرد و بر این باور بود که مدیریت همه‌گیری و نرخ بالای واکسیناسیون حمایت قوی‌تری از دولت او را در انتخاباتی که دو سال زودتر از موعد برگزار می‌شد به همراه داشت، اما بار دیگر نتوانست اکثریت پارلمان را به دست آورد. 

قوانین مرگ داوطلبانه کمک‌شده در کانادا، که از آزادانه‌ترین قوانین مرگ آسان (اتانازی) در جهان است، از سال ۲۰۲۲ تحت فشار بیشتری قرار گرفت، و حامیان می‌گفتند این سیستم نیازمند بررسی بیشتر است، و این بحث را مطرح کردند که تعداد قابل‌‌توجهی از افراد در حالی سراغ مرگ آسان رفته بودند که با کمک بهتر دولت، می‌شد درد آن‌ها را تسکین داد.

ترودو در چند سال اخیر به‌دلیل مهاجرت گسترده، افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن و تورم، به‌شدت نامحبوب شده است. بیش از ۷۰ درصد کانادایی‌هایی که از آن‌ها نظرسنجی شده است معتقدند که کشور تحت رهبری او «ورشکسته» شده است.

در اکتبر سال جاری، ترودو اعلام کرد که کانادا مهاجرت دائمی را تا سال ۲۰۲۵ به میزان ۲۱ درصد‌ــ از ۵۰۰ هزار به ۳۹۵ هزار مهاجر‌ــ کاهش خواهد داد‌ و تایید کرد که دولت در هدف‌گذاری قبلی‌اش «توازن کاملا مناسب برقرار نکرده بود».

مشکلات تعرفه‌‌ ترامپ

ترامپ به‌سرعت پس از پیروزی در دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش در کاخ سفید در ماه نوامبر، برنامه‌هایی برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از کانادا اعلام کرد. رئیس‌جمهوری منتخب قصد دارد از طریق تهدید تعرفه‌ها‌ــ که محصولات وارداتی را برای مردم آمریکا گران‌تر می‌کند‌ــ به کانادا در مورد مسائل مهاجرت فشار بیاورد.

ترامپ و ترودو که در دو سر کاملا مخالف طیف سیاسی قرار دارند، هرگز دیدگاه مشترک و موافقی نداشته‌اند. رئيس‌جمهوری منتخب میلیاردر اخیرا پس از یک شام کاری در املاک مارالاگو، ترودو را به‌شوخی «فرماندار جاستین ترودو از ایالت بزرگ کانادا» خطاب کرد. این سخنان نشان می‌دهد که اگر ترودو بدون پذیرش خواسته‌های ترامپ در قدرت باقی بماند، روابط کانادا با آمریکا ممکن است وارد دوره‌ای دشوار شود.

روز دوشنبه، معاون نخست‌وزیر و وزیر دارایی کانادا، کریستیا فریلند، تنها چند ساعت پیش از آنکه قرار بود تازه‌ترین برنامه اقتصادی کشور را ارائه دهد، به‌دلیل این مسئله استعفا کرد و توانایی ترودو در برخورد با دولت ترامپ را که به‌زودی سر کار می‌آید زیر سوال برد.

ترودو آن را یکی از «سخت‌ترین روزهای» حزب لیبرال توصیف کرد و گزارش‌ها حاکی از آن است که اکنون به کناره‌گیری یا پایان جلسه پارلمان فکر می‌کند. انتظار می‌رود که او تصمیمش را روز سه‌شنبه اعلام کند.